Od balkonu w Weronie po balkonopodobne zewnętrzne schody przeciwpożarowe w Nowym Yorku…

Dlaczego Szekspirowski romans wszechczasów pozostaje nieustającym źródłem inspiracji dla twórców różnych dziedzin sztuki?

Miłość to temat stary jak świat, związany z człowiekiem od początku jego istnienia, a przez to i wszechobecny w kulturze, która oprócz tego, że porusza go niejako na co dzień, od czasu do czasu obradza utworami ponadczasowymi, arcydziełami, historiami ikonicznych par, których losy znają wszyscy – wspomnieć tu można chociażby dzieje Tristana i Izoldy, historię Abelarda i Heloizy czy właśnie… opowieść o miłosnych perypetiach Romea i Julii. Rodzi się zatem pytanie o przyczyny popularności motywu wielkiej, nieszczęśliwej miłości oraz o genezę kanonu składających się na nią cech. Interesujące są również zagadnienia związane z intencją twórców towarzyszącą sięganiu po ten motyw oraz z katalogiem wykorzystywanych do tego celu środków w różnych obszarach sztuki. Zastanawia wreszcie kwestia odbioru kontynuacji miłosnych przygód popularnych bohaterów, w gruncie rzeczy przecież doskonale znanych, przez współczesnych odbiorców dzieł muzycznych, plastycznych czy literackich. Tym właśnie problemom poświęcony jest niniejszy moduł. Jego celem jest uświadomienie istnienia omawianego zjawiska i pokazanie przykładów jego występowania, ale też zmuszenie do refleksji na temat jego istoty i wynikających z niego korzyści.

DZIEŁO WIODĄCE DLA OMAWIANIA TEMATU

Shakespeare William, Romeo i Julia

(tekst dramatu)

DZIEŁA INSPIROWANE DZIEŁEM WIODĄCYM

Romeo et Juliette – pięcioaktowa opera do libretta Julesa Barbiera i Michela Carrégo według tragedii W. Shakespeare’a z 1867 r.
Siergiej Prokofiew, Ромео и Джульетта (Romeo i Julia) – balet w 3 aktach, 13 obrazach, z epilogiem do libretta Leonida Ławrowskiego i Sergiusza Prokofiewa, postały w latach 1935-1936
Leonard Bernstein, West side story – musical ze  scenariuszem Arthura Laurentsa na motywach Romea i Julii W. Shakespeare’a i z tekstami piosenek Stephena Sondheima z 1957 r.

WSKAZÓWKI METODYCZNE

Moduł realizowany jest w oparciu o kompilację elementów różnych metod nauczania:

  • metody podające: wykład informacyjny, pogadanka, prelekcja, objaśnienie/wyjaśnienie
  • metody problemowe: wskazywanie i nazywanie problemu, szukanie odniesień do przedstawionych zjawisk w innym materiale kulturowym i w życiu codziennym
  • metody aktywizujące: burza mózgów, praca w grupach, poszukiwanie odpowiedzi w spreparowanym materiale
  • metody eksponujące: film, sztuka teatralna
  • metody praktyczne: metoda tekstu przewodniego

Rolą nauczyciela jest zainspirowanie ucznia, pobudzenie go do myślenia i dostrzeżenia zjawiska oraz stworzenie warunków do rozwiązania problemu.

LITERATURA POLECANA

  • Romeo i Julia (I), [w:] I. Turska, Przewodnik baletowy, PWM, Kraków 1989, s. 295-299.
  • Romeo i Julia, [w:] K. Stromenger, Przewodnik operowy, ISKRY, Warszawa 1976, s. 306-308.
  • II suita z baletu „Romeo i Julia”, [w:] T. Chylińska, S. Haraschin, B. Schäffer, Przewodnik koncertowy, PWM, Kraków 1980, s. 745-747.
  • Jaroszewicz J., Prokofiew, PWM, Kraków 1983 (zwł. strony 188-195).
  • 27 kwietnia 1867, [w:] L. Kydryński, Opera na cały rok. Kalendarium, PWM, Kraków 1989, t. I, s. 288-289.
  • Opera XIX wieku. Istota, kierunki, style, tendencje rozwojowe, [w:] J. Chomiński, K. Wilkowska-Chomińska, Historia muzyki, PWM, Kraków 1990, cz. II, s. 142-170.
  • Habela J., Słowniczek muzyczny, PWM, Kraków 1983 – hasła: opera (s. 131), balet (s. 21), musical (s. 121).
  • Recenzje spektaklu West side story w chorzowskim Teatrze Rozrywki, dostępne w Internecie: https://e-teatr.pl/west-side-story-r2648 (2022.10.22).

Autorstwo modułu i scenariusza: dr Mariusz Pleszak