KOBIETA W SPOŁECZEŃSTWIE

Od Platona do „Gotowych na wszystko”. O wychowaniu kobiet kiedyś i dzisiaj

Kwestia wychowania i edukacji kobiet na przestrzeni kolejnych epok w XXI wieku w Polsce i Europie wydaje się tematem z pogranicza ciekawostki historycznej realizowanej na marginesie lekcji historii czy zajęć z historii myśli pedagogicznej, niewiele znaczącym dla sytuacji kobiet współcześnie odbierających wychowanie i edukację w domu czy szkole.

Nie istnieją bowiem już dzisiaj podziały na treści czy kompetencje interkulturowe i społeczne zawarte w podstawach programowych do kolejnych przedmiotów, które byłyby dedykowane chłopcom, i oddzielnie te, których odbiorczyniami powinny być wyłącznie dziewczynki. Nie zauważa się jednak w procesie dydaktycznym w szkole, że równy dostęp do zorganizowanego wychowania i edukacji w Polsce i Europie jest zdobyczą mniej więcej połowy XX wieku. Sytuacja prawna i ekonomiczna kobiet, ich status w rodzinie, kulturze, edukacji czy szerzej – w społeczeństwie, nie jest przedmiotem rozważań na lekcjach historii w bloku, który przewidywałby przynajmniej kilka jednostek lekcyjnych, mimo że przez ponad 2000 lat w Europie przestrzeń funkcjonowania kobiet była zupełnie inna od tej, którą zajmowali mężczyźni. Zakłada się w proponowanym scenariuszu, że uczeń/uczennica dzięki poznaniu wybranych tekstów kultury europejskiej i światowej, a zwłaszcza krytycznej ich analizie i dyskusji nad nimi, staje się jej świadomym odbiorcą i uczestnikiem współczesnej kultury.

Celem proponowanego, jako inspiracja do własnych działań dydaktycznych, scenariusza będzie poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: czego uczyły się dziewczynki od V wieku p.n.e. do pierwszej połowy XX wieku i jaki to może mieć wpływ na nasze współczesne zachowania, podejmowane wybory i życie w trzeciej dekadzie XXI wieku?

  • wychowanie kobiet
  • popkultura
  • wychowanie w starożytności
  • media społecznościowe

DZIEŁO WIODĄCE DLA OMAWIANIA TEMATU

Fragment: „(…) jeżeli ci chodzi o dzielność mężczyzny, łatwo powiedzieć, że dzielność mężczyzny polega na tym, aby być zdolnym do zajmowania się sprawami państwa (…) A jeżeli chcesz mówić o dzielności kobiet, to nietrudno ją opisać: kobieta powinna dobrze gospodarować, dbać o wszystko w domu i być poddaną mężowi”. (Gorgiasz według Platona Menon 71E).

WSKAZÓWKI METODYCZNE

Dla pełniejszego zrozumienia znaczenia historii nie tylko dla wielkich politycznych wydarzeń, ale może przede wszystkim jej odprysków w codziennym życiu każdego człowieka, warto poszerzyć paletę rozwiązań dydaktycznych i wyjść odrobinę z zaklętego kręgu wykładu i analizy tekstów źródłowych z pogadanką jako główną metodą pracy z uczniem w szkole XXI wieku. Edukacja kontekstowa, uwypuklająca znaczenie intertekstualności i interdyscyplinarności, to szansa na odejście od wiodącej roli nauczyciela, scholastycznego charakteru wiedzy, wyjaśnień i instrukcji w procesie dydaktycznym przede wszystkim dzięki oddaniu pola działania uczniom i uczennicom. Im więcej stawiania problemów, zachęcania do samodzielnego ich rozwiązywania, tym większa szansa na to, że uczeń i uczennica docenią własne strategie samodzielnego konstruowania nowej wiedzy. Będą wiedzieć i umieć na zupełnie nowe sposoby, a nie tylko posiądą to, co zostało im wyjaśnione i podane przez wszystkowiedzącego nauczyciela (Klus-Stańska: 2018, s. 138 i niżej).

SPRAWDŹ TAKŻE INNY MODUŁ O PODOBNEJ TEMATYCE:

Ciałopozytywność

LITERATURA POLECANA

  • Bogucka M., Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Wydaw. Trio, Warszawa 2006.
  • Brożek M., Wstęp do: Kwintylian, Kształcenie mówcy, Ossolineum, Wrocław 2005. Grześczak I., Ścieżki Śródziemnomorskie, Wiedza i Ty, Warszawa 2002.
  • Historia teatru, pod red. J. R. Browna, Świat Książki, Warszawa 1999.
  • Jaeger W., Paideia, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
    Klus-Stańska D., Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, PWN, Warszawa 2018.
  • Kot S., Historia wychowania, t.1, Żak, Warszawa 1996.
  • Kot S., Źródła do historji wychowania, Nakład Gebethnera i Wolfa, Kraków 1929.
  • Krawczuk A., Sprawa Alkibiadesa, Czytelnik, Warszawa 1989.
  • Ksenofont, Ekonomikon, [w]: L. Winniczuk, Kobiety antycznego świata, tłum. S. Srebrny, PWN, Warszawa 1973.
  • Marrou H. I., Historia wychowania w starożytności, PIW, Warszawa 1969.
  • Redfield J., Człowiek i życie domowe, W: Człowiek Grecji, red. J. P. Vernant, Świat Książki, Warszawa 2000.
  • Winniczuk L., Kobiety antycznego świata, tłum. S. Srebrny, PWN, Warszawa 1973. Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, PWN, Warszawa 2006.

Autorka modułu i scenariusza: Agnieszka Michalkiewicz-Gorol